نقش و جایگاه سنت در استنباط احکام شرعی از منظر فریقین

یکی از مهمترین منابع استنباط احکام شرعی نزد فریقین، سنت می باشد. سنت عبارت است عبارت است از قول، فعل و تقریر معصوم (ع). حجیت سنت بدان جهت است که معصوم (ع) با احاطه بر تأویل و تفسیر آیات نورانی قرآن کریم، مقاصد الهی را نزول تک تک آیات تبیین فرموده تا دحکامی که از دل این آیات بدست می آید عاری از هرگونه خطا و اشتباهی باشد. حال اگر جهت بدست آوردن وظایف مکلفین تنها به قرآن اکتفا کنیم راه صوابی را نپیموده ایم، چرا که قرآن محکماتی دارد و متشابهاتی، منسوخاتی دارد و ناسخاتی، مبیناتی دارد و مجملاتی و ... و بدون استفاده از کلام معصوم (ع) در محضر حضرت حق تعالی معذور نخواهیم بود. از آنجائیکه وظیفه شرعی مکلفین در عصر غیبت، تقلید از مجتهدان احکام اسلامی است، مجتهدان با استعداد از قوه اجتهاد، احکام شرعی را از دل منابع و ادله، استخراج می کنند. در این عصر هم تنها راه رسیدن به سنت، اخبار و روایاتند که اکثریت آن ها هم اخبار آحادند. همین اخبار آحاد که حجیت آن ها به اثبات رسیده است، یکی از مهمترین ابزار دست مجتهد می باشند. وقتی به خبر واحد مقید ظن، با استناد به قول شارع مقدس، به دیده علم نگریستیم در نتیجه خبر واحد می تواند عام قرآنی را تخصیص بزند یا حتی آیه ای را نسخ نماید. سنت نزد اهل سنت به دلیل محرومیت از کتاب حدیث در طول یک سده، دچار وضع نابسامانی شده که اخبار جعلی فراوان، در ان به چشم می خورد، بر خلاف سنت نزد اهل شیعه که در آن اتصال به عصر شارع حفظ شده است. حال می توان به این نکته رسید که مجتهدان هر دو فرقه برای استنباط احکام شرعی از دل این روایات که مفید سنت هستند چه زحماتی را باید بکشند و مخصوص این نکته که سنت چه جایگاهی را در عرصه اجتهاد دارد.